
Nowy Początek Modernizm w II Rzeczypospolitej – wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie
Obrazy Witkacego, Stryjeńskiej i Cybisa, meble, lampy, plakaty sportowe, a nawet …motocykl. To wszystko czeka na Was na wystawie „Nowy początek. Modernizm w II Rzeczpospolitej” w krakowskim Muzeum Narodowym. Czas, jaki tu spędzicie, pozwoli Wam na podróż przez niezwykłe lata 20 i 30, przez Polskę, która właśnie próbowała budować się od nowa po 123 latach zaborów.
Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej – o co tu chodzi?
To jak to jest z tym modernizmem? O co tu chodzi? Koniec wojny, dla Polaków wiążący się z odzyskaniem niepodległości, przyniósł także chęć budowania nowej rzeczywistości, nowego świata. Miało być nowocześnie, inaczej, było przecież wiele nowych technicznych wynalazków. Z drugiej strony wojna, straszna i wyniszczająca, przyniosła miliony ofiar.
Do czego się odwołać? Do przyszłości (choć ona przecież ma dopiero przyjść…), ale i do przeszłości, dawnych tradycji, także ludowych, także (czasem) pogańskich. Dobra, nie czas tu na szczegółowy wykład, może najkrócej powiedzieć, iż był to czas zmiany, nadziei, ale w tle czaił się pesymizm. No przecież wojna, straszna wojna już się skończyła, na wschodzie budował się złowróżbny komunizm, a w krajach przegranych nastroje niezadowolenia po stratach poniesionych podczas wojny.
Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej – wystawa, obrazy
Zacznijmy od początku…Tak chyba trzeba. To bardzo ciekawa ekspozycja i z całą pewnością zobaczycie tu wiele znakomitych dzieł sztuki . Są więc dzieła Rafała Malczewskiego (syna Jacka Malczewskiego) jednego z najlepszych malarzy tamtego okresu. Może zdziwi Was seria dzieł pokazujących …zakład przemysłowy. To może się kojarzyć ze znacznie późniejszym socrealizmem, ale to jednak coś nieco innego. Są niezwykłe obrazy Tadeusza Makowskiego, obrazy Eugeniusza Zaka i Zofii Stryjeńskiej. Ta ostatnia nawiązuje do tematyki czasów pogańskich. Podobnie czyni artysta portretujący w rzeźbie słowiańskiego Perkuna. Jest wreszcie, a jakże, portret namalowany przez Witkacego, jak zawsze magiczny i niepokojący jednocześnie.
Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej – budujemy
Okres II Rzeczpospolitej to z całą pewnością czas budowy. Wszyscy pewno ze szkoły pamiętają o budowie Gdyni, Centralnym Okręgu Przemysłowym…I dobrze, bo był i jest to sukces Polski. Nie wszyscy jednak wiedzą, że okres dwudziestolecia przyniósł szereg innych ciekawych inwestycji. I o tym także możecie przekonać się na wystawie.
Siła rzeczy można zobaczyć je na zdjęciach i makietach. To między innymi budynki izby skarbowej, Polskiego Radia w Katowicach, szereg innych, zadziwiająco nowoczesnych w formie budowli. Jest ciekawa makieta niezrealizowanego Muzeum Sztuki w Łodzi. Co ważne o każdej z tych realizacji, ale także o projektach możecie sporo dowiedzieć się z przygotowanych opisów.
Przedmioty, rzeczy
Mógłbym zacząć od tego, że są nieśmiertelne kilimy (są zawsze, gdy wystawa dotyka czasów międzywojennych). I żeby nie było wątpliwości – kilimy bardzo nam się podobają, może tylko trochę więcej inwencji w przygotowywaniu wystawy by się przydało. Ale są i ciekawe meble, odbiorniki radiowe, wszak to czas rozwoju radiofonii. Polecam Waszej uwadze komplet mebli zaprojektowanych w spółdzielni Ład. To „Komplet dla kawalera”. A, okazale i solidne odbiorniki radiowe wykonane zostały w Wilnie i noszą wdzięczna nazwę Largo. Są tez lampy, ale chyba największe wrażenie robi motocykl. Wspaniale prezentuje się Sokół 600 RT, model z 1936 roku. Chciałoby się powiedzieć, iż jest podsumowaniem tamtych czasów, elegancki, nowoczesny, dający poczucie wolności. Jest jednak jeszcze jeden eksponat, który koniecznie powinniście zobaczyć.
Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej -zaskoczenie
Tak, tak, ten eksponat nas zaskoczył. W pewnej chwili na środku sali stanęliśmy przed stolikiem i czterema krzesłami. Ale o co tu chodzi? Dlaczego obsługa wstawiła współczesne meble i to w tym miejscu?…Zaraz, zaraz, to przecież…cześć wystawy. Komplet mebli składający się ze stolika i czterech krzeseł jako żywo przypomina wyposażenie biurowe, które wiele osób zna ze swej pracy. Sam takie meble miałem w biurze. Szkopuł polega na tym, iż jest to komplet z …lat 30 tych ubiegłego wieku. Ciekawy, zaskakujący design, stal chromowana.
Niezwykle jest to, iż znamy historię tych mebli. Wyprodukowała je firma Wschód w Żywcu przed 1938 rokiem. Meble nabył właśnie w tym roku, w sklepie Braci Góreckich w Poznaniu, Władysław Spalony. Wydatek był solidny, 338 złotych. Nabywca pracował w Cukrowni Tuczno niedaleko Inowrocławia i komplet mebli znalazł się w jego służbowym mieszkaniu. No a że krzesła były cztery, to grywał przy stoliku w brydża z kolegami. Sam Spalony skończył szkołę budownictwa i jako człowiek zafascynowany nowościami dokonał tego zakupu w przemyślany sposób. Tak mówi o tym tradycja rodzinna.
Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej – podsumowanie
Jeśli będziecie czytać wszystkie opisy, dokładnie analizować każdy z eksponatów, Wasza wizyta będzie długa, bardzo długa. Nie, nie zachęcam do przebiegnięcia przez sale krakowskiego Muzeum Narodowego. Warto przeczytać główne opisy umieszczone na ścianach i przyjrzeć się tym eksponatom, które Was zainteresują. Na pewno skłoni Was to do refleksji, a „jeszcze bardziej na pewno” spędzicie tu czas z przyjemnością. Nam zwiedzanie zajęło około 1,5 godziny i pewno zostało poczucie niedosytu, ale może to dobrze?
Nasze rekomendacje
Taka jakaś moda panuje, że każdy chce coś rekomendować, no to i my spróbujemy. Zobaczcie więc na pewno:
– obrazy Rafała Malczewskiego
– zdjęcia budowli z okresy 20 lecia
– plakaty sportowe
– motocykl Sokół
– komplet mebli z fabryki Wschód
Nowy początek. Modernizm w II Rzeczpospolitej – informacje praktyczne
Wystawę można oglądać do 26 marca 2023 roku
Czynne wtorek – niedziela 10-18
Bilet normalny – 28, ulgowy 18
W dni wolne jest nieco tłoczno, a gdy zbliżać się będzie koniec wystawy kolejki mogą być jeszcze większe.
Jeśli
lubicie Kraków, wszystkie wpisy znajdziecie tu.
chcecie wiedzieć, co się u nas dzieje, śledźcie nas na Facebooku i Instastory;
fascynuje Was poznawanie Polski, kupcie nasz ebook, więcej szczegółów na jego temat znajdziecie w tym wpisie, a gdy klikniecie w poniższy obrazek, przeniesiecie się do naszego sklepu.

Poniższy link jest afiliacyjny, będzie nam miło, gdy z niego skorzystacie.
Booking.com

