Nowy Początek Modernizm w II Rzeczypospolitej
Blog,  Inspiracje,  Kraków,  Niezbędnik,  Polska

Nowy Początek Modernizm w II Rzeczypospolitej – wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie

Obrazy Witkacego, Stryjeńskiej i Cybisa, meble, lampy, plakaty sportowe, a nawet …motocykl. To wszystko czeka na Was na wystawie „Nowy początek. Modernizm w II Rzeczpospolitej” w krakowskim Muzeum Narodowym. Czas, jaki tu spędzicie, pozwoli Wam na podróż przez niezwykłe lata 20 i 30, przez Polskę, która właśnie próbowała budować się od nowa po 123 latach zaborów.

Nowy Początek. Modernizm w II Rzeczypospolitej. Autoportret Witkacego
Autoportret Stanisława Ignacego Witkiewicza

Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej – o co tu chodzi?

To jak to jest z tym modernizmem? O co tu chodzi? Koniec wojny, dla Polaków wiążący się z odzyskaniem niepodległości, przyniósł także chęć budowania nowej rzeczywistości, nowego świata. Miało być nowocześnie, inaczej, było przecież wiele nowych technicznych wynalazków. Z drugiej strony wojna, straszna i wyniszczająca, przyniosła miliony ofiar.

Do czego się odwołać? Do przyszłości (choć ona przecież ma dopiero przyjść…), ale i do przeszłości, dawnych tradycji, także ludowych, także (czasem) pogańskich. Dobra, nie czas tu na szczegółowy wykład, może najkrócej powiedzieć, iż był to czas zmiany, nadziei, ale w tle czaił się pesymizm. No przecież wojna, straszna wojna już się skończyła, na wschodzie budował się złowróżbny komunizm, a w krajach przegranych nastroje niezadowolenia po stratach poniesionych podczas wojny.

Rafał Malczewski - Zapora rośnie
Rafał Malczewski – Zapora rośnie

Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej – wystawa, obrazy

Zacznijmy od początku…Tak chyba trzeba. To bardzo ciekawa ekspozycja i  z całą pewnością zobaczycie tu wiele znakomitych dzieł sztuki . Są więc dzieła Rafała Malczewskiego (syna Jacka Malczewskiego) jednego z najlepszych malarzy tamtego okresu. Może zdziwi Was seria dzieł pokazujących …zakład przemysłowy. To może się kojarzyć ze znacznie późniejszym socrealizmem, ale to jednak coś nieco innego. Są niezwykłe obrazy Tadeusza Makowskiego, obrazy Eugeniusza Zaka i Zofii Stryjeńskiej. Ta ostatnia nawiązuje do tematyki czasów pogańskich. Podobnie czyni artysta portretujący w rzeźbie słowiańskiego Perkuna. Jest wreszcie, a jakże, portret namalowany przez Witkacego, jak zawsze magiczny i niepokojący jednocześnie.

Jan Cybis - Martwa natura z gołąbkiem. Nowy początek. Modernizm w II Rzeczpospolitej
Jan Cybis – Martwa natura z gołąbkiem

Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej – budujemy

Okres II Rzeczpospolitej to z całą pewnością czas budowy. Wszyscy pewno ze szkoły pamiętają o budowie Gdyni, Centralnym Okręgu Przemysłowym…I dobrze, bo był i jest to sukces Polski. Nie wszyscy jednak wiedzą, że okres dwudziestolecia przyniósł szereg innych ciekawych inwestycji. I o tym także możecie przekonać się na wystawie.

Siła rzeczy można zobaczyć je na zdjęciach  i makietach. To między innymi budynki izby skarbowej, Polskiego Radia w Katowicach, szereg innych, zadziwiająco nowoczesnych w formie budowli. Jest ciekawa makieta niezrealizowanego Muzeum Sztuki w Łodzi. Co ważne o każdej z tych realizacji, ale także o projektach możecie sporo dowiedzieć się z przygotowanych opisów.

Kino - projek
Kino – projekt

Przedmioty, rzeczy

Mógłbym zacząć od tego, że są nieśmiertelne kilimy (są zawsze, gdy wystawa dotyka czasów międzywojennych). I żeby nie było wątpliwości – kilimy bardzo nam się podobają, może tylko trochę więcej inwencji w przygotowywaniu wystawy by się przydało. Ale są i ciekawe meble, odbiorniki radiowe, wszak to czas rozwoju radiofonii. Polecam Waszej uwadze komplet mebli zaprojektowanych w spółdzielni Ład. To „Komplet dla kawalera”. A, okazale i solidne odbiorniki radiowe wykonane zostały w Wilnie i noszą wdzięczna nazwę Largo. Są tez lampy, ale chyba największe wrażenie robi motocykl. Wspaniale prezentuje się Sokół 600 RT, model z 1936 roku. Chciałoby się powiedzieć, iż jest podsumowaniem tamtych czasów, elegancki, nowoczesny, dający poczucie wolności. Jest jednak jeszcze jeden eksponat, który koniecznie powinniście zobaczyć.

Motocykl Sokół 600 RT. Nowy początek. modernizm w II Rzeczpospolitej
Motocykl Sokół 600 RT

Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej -zaskoczenie

Tak, tak, ten eksponat nas zaskoczył. W pewnej chwili na środku sali stanęliśmy przed stolikiem i czterema krzesłami. Ale o co tu chodzi? Dlaczego obsługa wstawiła współczesne meble i to w tym miejscu?…Zaraz, zaraz, to przecież…cześć wystawy. Komplet mebli składający się ze stolika i czterech krzeseł jako żywo przypomina wyposażenie biurowe, które wiele osób zna ze swej pracy. Sam takie meble miałem w biurze. Szkopuł polega na tym, iż jest to komplet z …lat 30 tych ubiegłego wieku. Ciekawy, zaskakujący design, stal chromowana.

Niezwykle jest to, iż znamy historię tych mebli. Wyprodukowała je firma Wschód w Żywcu przed 1938 rokiem. Meble nabył właśnie w tym roku, w sklepie Braci Góreckich w Poznaniu, Władysław Spalony. Wydatek był solidny, 338 złotych. Nabywca pracował w Cukrowni Tuczno niedaleko Inowrocławia  i komplet mebli znalazł się w jego służbowym mieszkaniu. No a że krzesła były cztery, to grywał przy stoliku w brydża z kolegami. Sam Spalony skończył szkołę budownictwa i jako człowiek zafascynowany nowościami dokonał tego zakupu w przemyślany sposób. Tak mówi o tym tradycja rodzinna.

Komplet mebli - Żywiec 1938
Komplet mebli – Żywiec 1938

Nowy początek Modernizm w II Rzeczpospolitej – podsumowanie

Jeśli będziecie czytać wszystkie opisy, dokładnie analizować każdy z eksponatów, Wasza wizyta będzie długa, bardzo długa. Nie, nie zachęcam do przebiegnięcia przez sale krakowskiego Muzeum Narodowego. Warto przeczytać główne opisy umieszczone na ścianach i przyjrzeć się tym eksponatom, które Was zainteresują. Na pewno skłoni Was to do refleksji, a „jeszcze bardziej na pewno” spędzicie tu czas z przyjemnością. Nam zwiedzanie zajęło około 1,5 godziny i pewno zostało poczucie niedosytu, ale może to dobrze?

Nasze rekomendacje

Taka jakaś moda panuje, że każdy chce coś rekomendować, no to i my spróbujemy. Zobaczcie więc na pewno:

– obrazy Rafała Malczewskiego

– zdjęcia budowli z okresy 20 lecia

– plakaty sportowe

– motocykl Sokół

– komplet mebli z fabryki Wschód

Gmach rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach  - 1937. Nowy początek. Modernizm w II Rzeczpospolitej
Gmach rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach – 1937

Nowy początek. Modernizm w II Rzeczpospolitej – informacje praktyczne

Wystawę można oglądać do 26 marca 2023 roku

Czynne wtorek – niedziela 10-18

Bilet normalny – 28, ulgowy 18

W dni wolne jest nieco tłoczno, a gdy zbliżać się będzie koniec wystawy kolejki mogą być jeszcze większe.

Jeśli

lubicie Kraków, wszystkie wpisy znajdziecie tu.

chcecie wiedzieć, co się u nas dzieje, śledźcie nas na Facebooku i Instastory;

fascynuje Was poznawanie Polski, kupcie nasz ebook, więcej szczegółów na jego temat znajdziecie w tym wpisie, a gdy klikniecie w poniższy obrazek, przeniesiecie się do naszego sklepu.

Polska na dobry nastrój
Polska na dobry nastrój

Poniższy link jest afiliacyjny, będzie nam miło, gdy z niego skorzystacie.



Booking.com

Z czasów dzieciństwa pamiętam kolorową puszkę portugalskich sardynek. Na sklepowej półce wśród nijakich opakowań peerelowskich towarów była prawdziwą obietnicą przygody. Potem była podróż do zimowego Budapesztu i smak papryki i wina. Zawsze marzyłem o poznawanie świata, tego bliskiego i dalekiego, i to marzenie spełnia się w moim życiu. Lubię zwiedzać Polskę, cieszę się, iż każda podróż po naszym kraju przynosi fascynujące odkrycia. Zawsze chętnie wracam do Rzymu, poznawanie tego miasta to niekończąca się historia. Opisywałem meandry świata polityki i ekonomii, ale także ciekawe miejsca warte zobaczenia. Praca i związane z nią podróże zawiodły mnie do wielu niezwykłych zakątków, świątyń w Japonii, Watykanu, muzeów Amsterdamu. Od 8 lat współtworzę projekt Podróżniczy Dom Kultury. Piszę, komentuję w mediach społecznościowych. Wciąż myślę o kolejnych wyprawach.

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej.Akceptuję Prywatność i polityka cookies